Nörojen Mesane Nedir?
Mesaneyi kontrol eden sinirler belden çıkarlar. Bu bölgede gelişen meninomiyelosel gibi doğuştan hastalıklarda veya bel bölgesine olan travma veya ameliyatlar nedeniyle bu sinirler etkilenebilir. Mesanenin çalışmasını kontrol eden bu sinirlerin etkilenmesi ile nörojen mesane dediğimiz idrar kesesi çalışma bozukluğu ortaya çıkar. Mesane idrarı tam olarak boşaltamaz. İdrar yaparken mesanenin içindeki basınç çok yükselebilir ve idrarı tutmak mümkün olmayabilir.
Nörojen Mesanenin Önemi Nedir?
Mesane idrarı tam olarak boşaltamazsa, içeride kalan artık idrarın iltihaplanması kolaylaşır. Bu nedenle nörojen mesaneli çocuklarda idrar yolu iltihabı sık görülür. Mesanenin dolu kalması böbreklerden mesaneye idrar geçişini zorlaştırarak üreterler ile böbreklerin genişlemesine ve çalışmalarının bozulmasına neden olur. Mesanede idrarın yüksek basınçta depolanması veya idrarın boşaltılması, vezikoüreteral reflü (VUR) adı verilen idrarın mesaneden böbreklere geriye kaçmasına neden olur. İdrar yolu iltihabı ve VUR bir araya gelirse, iltihaplı idrar böbreklere ulaşır ve piyelonefrit denilen böbrek iltihabına yol açar. Böbreklerin VUR ve iltihaplanma ile zarar görmesi önlenmezse, zamanla yüksek tansiyon veya böbrek yetmezliği gelişebilir.
Mesane Ogmentasyonu Nedir?
Barsak kullanmak suretiyle mesanenin büyütüldüğü ameliyat olan mesane ogmentasyonu; sıklıkla temiz aralıklı kateterizasyon ve mesanenin kasılmasını engelleyen ilaç tedavilerine rağmen, mesane içi basıncının yüksek ancak mesane kapasitesinin düşük olduğu hastalarda tercih edilen bir cerrahi yaklaşımdır (Resim 1). Klasik olarak bu problemleri çözmek için büyük karın kesilerini yapmak gerekir. Laparoskopinin bu gibi bir operasyonda kullanımı, öğrenme eğrisinin uzunluğu ve potansiyel komplikasyonları nedeniyle uzun zaman almıştır.
Resim 1: Mesane ogmentasyonu tekniği. Yaklaşık 40 cm’lik ince barsak parçası alınır, damarları korunacak şekilde açılıp yeniden şekil verilir ve mesaneyi büyütmede kullanılır.
Nörojen Mesane Problemlerinde Minimal İnvaziv Cerrahi Seçenekleri Nelerdir?
Ben nörojen mesane problemlerinde aşağıdaki minimal invaziv cerrahi seçeneklerini ailelere sunuyorum:
- Robotik apendikovezikostomi: Mitrofanoff prosedürü olarak da bilinen bu yöntemde çocuğun apendiksi mesane ve karın cildi arasında ağızlaştırılmakta, idrar torbasında idrar birikimi olduktan sonra çocuk karın cildindeki delikten kateterizasyon yapmak suretiyle idrarını boşaltabilmektedir.
- Robotik mesane boynu rekonstruksiyonu/ mesane boynunu asma işlemleri: Bazı çocuklarda idrarı mesanede tutan üriner sfinkter adı verilen yapı normal çalışmamaktadır. Bu işlemler mesaneden idrar kaçağını önlemede yardımcı olmaktadır.
- Robotik mesane ogmentasyonu: Kimi çocuklarda idrarı depolayan mesaneleri çok küçük olabilmektedir. Bu işlemde mesaneyi büyütmek için barsaklar kullanılmaktadır.
Robotik Mesane Ogmentasyonu Tekniği
Son yıllarda gözde olmaya başlayan robotik cerrahi, laparoskopik operasyonların oldukça uzun olan öğrenme eğrilerini kısaltmıştır. Buna rağmen literatürdeki deneyim henüz sınırlıdır ve az sayıda seri ve olgu sunumları bulunmaktadır. Açık cerrahiye oranla başarı oranı ve avantajlarını kıyaslayabilmek için uzun dönem takipleri olan çalışmalara ihtiyaç vardır.
Şu ana kadar nörojen mesane nedeniyle takip ettiğim 11 hastaya robotik ogmentasyon ileosistoplasti operasyonu uyguladım. Hastaların yaşları 8 ve 14 yaş aralığında değişmekteydi. Ameliyat sırasında ve sonrasında herhangi bir komplikasyon gelişmedi. Bu çocuklar içerisinde yaptığım ilk olgu, literatüre göre tüm aşamalarının vücut içinde yapıldığı Avrupa ve ülkemizin ilk çocuk olgusudur (Resim 2, 3, 4 ve 5).
Resim 2: Nörojen mesane tanılı 12 yaşındaki erkek hastamın sistografisinde mesanesinin görüntüsü
Resim 3: Robotik ogmentasyon ileosistoplasti için trokarların yerleştirilmesi ve çocuğun pozisyonu
Resim 4: Robotik ogmentasyon ileosistoplasti işlemi sonrası görüntü
Resim 5: Robotik ogmentasyon yaptığım robotik olgumun 1 yıl sonraki sistografik görüntüsü
Robotik Nörojen Mesane Ameliyatında Doktorun Önemi Var mıdır?
Ürolojik tüm ameliyatlarda olduğu gibi ameliyatı yapan doktorun tecrübeli olması çok önemlidir. Robotu kontrol eden sonuçta bir cerrahtır Başarılı ve daha sorunsuz bir ameliyat için robotik cerrahide uzman bir doktora ameliyat olmak gerekir.